پایان ویندوز 10؛ فرصتی برای نجات رایانه‌های قدیمی

در مهرماه 2025، مایکروسافت پشتیبانی رایگان از ویندوز 10 را متوقف می‌کند. بسیاری از کامپیوترهای قدیمی، به دلیل نیازهای سخت‌گیرانه ویندوز 11، قادر به ارتقا نیستند. نتیجه این تصمیم، کنار گذاشتن و دور ریختن میلیون‌ها دستگاه کاملاً سالم خواهد بود — اتفاقی که هم به محیط زیست آسیب می‌زند و هم جیب کاربران را خالی می‌کند.

چرا نباید ویندوز 10 پایان عمر کامپیوتر شما باشد؟

در پروژه Restart باور داریم که پایان پشتیبانی ویندوز 10، به معنای پایان عمر رایانه‌های قدیمی نیست. ما می‌توانیم با راهکارهایی ساده و کاربردی، عمر این دستگاه‌ها را چندین سال افزایش دهیم، از تولید زباله الکترونیکی جلوگیری کنیم و هزینه‌های کاربران را کاهش دهیم.

---

چطور می‌توانیم کمک کنیم؟💡 رویدادهای تعمیرات جمعی

اگر در محله یا شهر شما رویدادهای تعمیرات جمعی (مثل کافه تعمیر، مهمانی تعمیر یا Restart Party) برگزار می‌شود، می‌توانید پشتیبانی از کاربران ویندوز 10 را به همین رویدادها اضافه کنید.

✅ کافی‌ست یک یا چند داوطلب مسلط به سیستم‌عامل‌ها (ویندوز، لینوکس یا ChromeOS Flex) در تیم داشته باشید.

فرایند به این شکل است:

• بررسی نیازهای کاربر (مثلاً آیا فقط وب‌گردی می‌کند یا نرم‌افزارهای خاصی استفاده می‌کند؟)
• پیشنهاد گزینه‌های جایگزین، مثل لینوکس
• راهنمایی برای پشتیبان‌گیری از اطلاعات
• نصب و پیکربندی سیستم جدید

ممکن است این فرایند به بیش از یک جلسه نیاز داشته باشد، اما نتیجه آن حفظ یک دستگاه سالم و کاهش هزینه برای کاربر است.

---

🎉 برگزاری رویداد اختصاصی «پایان ویندوز 10»

اگر ظرفیت بیشتری دارید، می‌توانید رویدادهای ویژه مخصوص کاربران ویندوز 10 برگزار کنید.

این رویدادها شباهت زیادی به «Installfest»‌های لینوکس دارند؛ جایی که داوطلبان به افراد کمک می‌کنند تا سیستم‌عامل جدیدی نصب و راه‌اندازی کنند.

✅ مزایا: تعداد بیشتری را هم‌زمان پشتیبانی می‌کنید.
❗ معایب: نیاز به داوطلبان بیشتر و برنامه‌ریزی دقیق‌تر دارد.

---

🤝 همکاری با سازمان‌های محلی

اگر گروه یا داوطلب کافی ندارید، می‌توانید با گروه‌های دیگر همکاری کنید:

• گروه‌های کاربری لینوکس
• سازمان‌های دیجیتال و آموزشی
• مراکز بازیافت یا نوسازی کامپیوتر

---

چه گزینه‌هایی پیش روی کاربران است؟

💚 مهاجرت به لینوکس

لینوکس (مثل توزیع‌های Linux Mint یا Zorin OS) رایگان، ایمن و مناسب سخت‌افزارهای قدیمی است. هرچند کاربر باید برای یادگیری محیط جدید آماده باشد.

---

🌀 دو سیستم‌عاملی (Dual Boot)

اگر کاربر به نرم‌افزار خاصی در ویندوز نیاز دارد، می‌توان لینوکس را در کنار ویندوز نصب کرد. در این حالت هنگام روشن کردن سیستم، کاربر می‌تواند یکی از سیستم‌عامل‌ها را انتخاب کند.

⚠ ویندوز 10 پس از پایان پشتیبانی، ناامن می‌شود و فقط در مواقع ضروری باید استفاده شود.

---

🌐 استفاده از ChromeOS Flex

ChromeOS Flex از گوگل، برای کاربرانی مناسب است که کارشان بیشتر در محیط وب انجام می‌شود (مثل Gmail، یوتیوب و گوگل داکس). اما نمی‌توان نرم‌افزارهای سنتی دسکتاپ را روی آن نصب کرد.

---

🛑 ماندن در ویندوز 10

امکان استفاده از ویندوز 10 وجود دارد، اما بدون پشتیبانی رسمی امنیتی. این روش فقط در شرایط خاص و برای کاربران حرفه‌ای توصیه می‌شود.

---

💻 خرید کامپیوتر جدید یا کارکرده

اگر هیچ‌یک از گزینه‌های بالا مناسب نبود، می‌توان به فکر تهیه یک دستگاه کارکرده (و نه الزاماً نو) بود. در این صورت، کامپیوتر قدیمی می‌تواند اهدا یا بازیافت شود.

---

مهم‌ترین نکته: پشتیبان‌گیری از اطلاعات

پیش از هر تغییری، کاربران باید از فایل‌ها و داده‌های شخصی خود نسخه پشتیبان تهیه کنند. گروه‌های تعمیراتی نیز نباید اطلاعات کاربران را نگه‌داری یا منتقل کنند تا حریم خصوصی حفظ شود.

---

مهارت‌های موردنیاز داوطلبان

• آشنایی با نصب و پیکربندی توزیع‌های مختلف لینوکس
• آموزش کاربر در محیط لینوکس یا ChromeOS Flex
• آگاهی از اهمیت امنیت داده‌ها و راهکارهای پشتیبان‌گیری

---

ثبت و پیگیری آمار

با ثبت آمار و نتایج هر رویداد (مثلاً تعداد سیستم‌های نجات یافته با هشتگ #EndOf10)، می‌توان تأثیر مثبت این فعالیت‌ها را به جامعه نشان داد و برای سیاست‌گذاری‌های کلان، آگاهی عمومی ایجاد کرد.

---

تغییر ساختار معیوب

مایکروسافت با کنار گذاشتن میلیون‌ها دستگاه، نشان می‌دهد که سیستم تولید و مصرف جهانی نیاز به تغییر دارد. جنبش تعمیرات و حق تعمیر، راهی برای پس گرفتن کنترل از تولیدکنندگان و کاهش آلودگی محیط زیست است.

---

🌱 نتیجه‌گیری

پایان ویندوز 10، پایان یک فرصت نیست؛ بلکه آغازی برای آشنایی با راهکارهای آزاد، حفظ محیط زیست، و حمایت از اقتصاد محلی است.